Nền tảng VietNEST – “Tổ Ấm Công Nghệ” giữ lửa tiếng Việt tại Úc

Ngày 7/8/2025 – Nhân chuyến thăm chính thức Australia của Ủy viên Trung Ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cường, Hội Trí thức và Chuyên gia Việt Nam tại Australia (VASEA) đã giới thiệu sơ bộ VietNEST đến thứ trưởng, đoàn công tác, Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Sydney, cùng một số thành viên cộng đồng người Việt, các nhà giáo dục, chuyên gia và phụ huynh học sinh.

VietNEST là chương trình học tiếng Việt trên nền tảng số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dành cho trẻ em gốc Việt đang sinh sống ở nước ngoài. VietNEST được viết tắt từ cụm từ tiếng Anh “Vietnamese Nurturing Education for Science & Traditions”, tạm dịch là “Giáo dục nuôi dưỡng người Việt vì Khoa học và Truyền thống”.

Tên gọi VietNEST mang ý nghĩa như một “tổ ấm” giáo dục – nơi nuôi dưỡng ngôn ngữ, tri thức và bản sắc văn hóa Việt cho thế hệ trẻ, đặc biệt là các em nhỏ gốc Việt tại Australia và các cộng đồng người Việt trên toàn thế giới. Chương trình kết hợp giữa giáo dục khoa học hiện đại và các giá trị truyền thống, giúp các em phát triển kỹ năng học thuật, giữ gìn tiếng Việt, và nuôi dưỡng lòng tự hào dân tộc.

VietNEST cũng trang bị cho các em khả năng sử dụng tiếng Việt để giới thiệu với bạn bè tại quê hương về văn hóa, tập quán của đất nước nơi các em đang sinh sống – từ đó góp phần thúc đẩy giao lưu hai chiều giữa cộng đồng người Việt toàn cầu và trong nước.

Dự án do ASIF Foundation tài trợ, được thiết kế và xây dựng bởi Hội Trí thức và Chuyên gia Việt Nam tại Australia (VASEA) phối hợp với Trường Việt ngữ Sydney (Vietshool). VietNEST thể hiện cam kết hội nhập và cũng là nỗ lực bảo tồn tiếng Việt và gìn giữ bản sắc văn hóa cho thế hệ trẻ người Việt sinh ra và lớn lên ở nước ngoài.

Tiếng Việt – Ngôn ngữ của cội nguồn và bản sắc, nguồn lực phát triển

Là một quốc gia đa văn hóa với truyền thống di dân lâu đời, Australia luôn khuyến khích và tạo điều kiện để người dân giữ gìn ngôn ngữ và bản sắc văn hóa dân tộc. Chiếm khoảng 1,3% dân số, cộng đồng người Việt tại Australia đã có những đóng góp đáng kể trong nhiều lĩnh vực như khoa học, kinh tế, chính trị và văn hóa – góp phần làm giàu thêm cho quê hương thứ hai của mình.

Tại Australia, những cái tên gốc Việt ngày càng được nhắc đến ở những vị trí danh giá như Thống đốc bang, Dân biểu Hạ viện hay nhà khoa học tiêu biểu. Đặc biệt, trong những năm gần đây, sự thành công nổi bật của thế hệ F2 đã khẳng định vị thế và tiềm năng của cộng đồng người Việt. Nhiều học sinh mang tên thuần Việt đã được vinh danh là thủ khoa tốt nghiệp trung học (School Dux), thậm chí đạt điểm cao nhất toàn bang ở môn tiếng Anh (First in Course in English) – một thành tích đặc biệt ý nghĩa khi tiếng Việt vẫn thường là ngôn ngữ chính trong gia đình.

Thế hệ trẻ chính là tương lai của cộng đồng Việt trên toàn cầu. Nếu được nuôi dưỡng trong môi trường gìn giữ tiếng Việt, các em không chỉ kết nối sâu sắc hơn với cội nguồn văn hóa dân tộc, mà còn có thể trở thành nguồn lực trí tuệ quý báu cho sự phát triển của quê hương Việt Nam trong tương lai. Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc duy trì tiếng mẹ đẻ đang đối mặt với nhiều thách thức. Tại Australia, việc học tiếng Việt được coi là ngoại ngữ không bắt buộc. Vì thế luôn có sự cạnh tranh về thời gian, mức độ ưu tiên với các môn học và hoạt động ngoại khóa khác với các giáo trình được soạn thảo công phu bài bản và hấp dẫn.

Tại Australia – nơi có hơn 320.000 người Việt sinh sống – các nghiên cứu gần đây cho thấy chỉ khoảng 70% trẻ em gốc Việt có thể giao tiếp bằng tiếng Việt, và chưa đến 14% có vốn từ tương đương với trẻ em trong nước. Những con số này cho thấy nguy cơ mai một ngôn ngữ và văn hóa gốc đang trở thành vấn đề cần được quan tâm nghiêm túc.

VietNEST – Tổ ấm công nghệ nuôi dưỡng ngôn ngữ và văn hóa

Từ những trăn trở đó, VietNEST ra đời như một giải pháp sáng tạo nhằm mang tiếng Việt đến gần hơn với thế hệ trẻ. Thông qua các trò chơi công nghệ số gần gũi, kết hợp với trí tuệ nhân tạo (AI), VietNEST tạo ra trải nghiệm học tập sinh động, mới mẻ, khơi gợi sự tò mò và mang đến những điều bất ngờ thú vị cho các em nhỏ.

Được thiết kế riêng cho trẻ em gốc Việt từ 5 đến 15 tuổi, VietNEST tích hợp nhiều tính năng AI hiện đại như: nhận diện và chuyển đổi giọng nói, trò chơi giáo dục (game-based learning), và đặc biệt là khả năng tự điều chỉnh nội dung, tốc độ, phương pháp học theo năng lực và phong cách học tập riêng của từng em.

VietNEST hiện đang trong giai đoạn thử nghiệm để có những đánh giá phản hồi từ giáo viên và học sinh trường Việt ngữ Sydney. Dự kiến sẽ ra mắt chính thức vào tháng 11 năm 2025. Ứng dụng VietNEST sẽ được cung cấp hoàn toàn miễn phí cho các gia đình và trường tiếng Việt cộng đồng tại Úc, phù hợp với sứ mệnh của ASIF Foundation: giảm bất bình đẳng trong tiếp cận giáo dục ngôn ngữ và văn hóa cho trẻ em Việt trên toàn thế giới. Dự án VietNEST được kỳ vọng trở thành mô hình mẫu có thể mở rộng ra các cộng đồng người Việt tại các quốc gia khác – nơi câu chuyện bảo tồn tiếng Việt đang ngày càng cấp thiết.

Ông Trần Trung Hiếu đại diện ASIF Foundation chia sẻ về lý do thực hiện dự án:

“Giữ gìn tiếng Việt nơi xa xứ không chỉ là nỗ lực của riêng từng gia đình, mà cần cả một cộng đồng cùng chung tay. Với VietNEST, ASIF mong muốn xây dựng một hệ sinh thái học tập thân thiện, hiện đại, nhưng vẫn thấm đẫm văn hóa và tâm hồn Việt Nam. Đây là món quà chúng tôi dành tặng cho các thế hệ trẻ gốc Việt tại Úc – để tiếng mẹ đẻ không chỉ được gìn giữ mà còn tiếp tục phát triển, như một phần căn cước đáng tự hào trong hành trình hội nhập toàn cầu.”

Không chỉ là một ứng dụng học ngôn ngữ, VietNEST tạo ra một thế giới thu nhỏ mang đậm màu sắc Việt, nơi trẻ em có thể “học mà chơi, chơi mà học”. Các nội dung học tập được xây dựng thành 10 mô-đun theo chủ đề văn hóa đặc sắc như: mâm cỗ Tết, món phở Hà Nội, điệu lý quê hương, danh lam thắng cảnh Việt – Úc… giúp trẻ vừa nâng cao năng lực tiếng Việt, vừa bồi đắp tình yêu quê hương và tự hào dân tộc.

Ba đơn vị – Một sứ mệnh

• ASIF Foundation – Quỹ thiện nguyện hoạt động tại Úc và Việt Nam – là đơn vị tài trợ và sở hữu nền tảng VietNEST. Với cam kết phát triển hệ sinh thái giáo dục – văn hóa mang tính cộng đồng và phi lợi nhuận, ASIF đảm bảo VietNEST sẽ được cung cấp hoàn toàn miễn phí cho các trẻ em gốc Việt và các trường tiếng Việt cộng đồng tại Úc.
• VASEA (Vietnam-Australia Scholars & Experts Association) đảm nhiệm vai trò phát triển kỹ thuật, xây dựng và duy trì hệ thống công nghệ của nền tảng. Đội ngũ chuyên gia của VASEA tích hợp các công nghệ ngôn ngữ, AI và thiết kế trải nghiệm người dùng nhằm mang lại môi trường học tập thân thiện, hiệu quả và phù hợp với thực tiễn.
• VietSchool – một mô hình trường học tiếng Việt tại Sydney – là đơn vị biên soạn và thử nghiệm nội dung giảng dạy, đảm bảo tính sư phạm, tính phù hợp văn hóa – đạo đức, đồng thời tránh các nội dung gây tranh cãi. Các bài học sẽ được kiểm nghiệm trực tiếp với học sinh hiện hành để liên tục điều chỉnh và tối ưu hóa.